ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن جلد 8

اشاره

ابن عباس می گوید: این سوره مکّی است، بجز شش آیه: آن از آیه «وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ ...» تا پایان سه آیه و از آیه: «قُلْ تَعالَوْا أَتْلُ ما حَرَّمَ رَبُّکُمْ عَلَیْکُمْ ...» تا پایان سه آیه، این شش آیه، در مدینه نازل شده اند.

در روایت دیگر از وی نقل شده است که فقط سه آیه دوم در مدینه نازل شده است.

از ابیّ بن کعب و عکرمه و قتاده، نقل شده است که تمام سوره، شبی در مکه بر پیامبر گرامی اسلام نازل شد در حالی که هفتاد هزار ملک با صدای حمد و تسبیح، سوره را همراهی میکردند. پیامبر گفت: «سبحان اللَّه العظیم» و به سجده افتاد. سپس کاتبان وحی را فرا خواند و همان شب سوره را نوشتند.

در این سوره، بیشتر روی سخن با مردم مشرک و تکذیب کنندگان قیامت است.

تعداد آیات ... ص : 3

این سوره، از نظر کوفیان 165 و از نظر بصریان 166 و از نظر حجازیان 167 آیه است. (بموارد اختلاف، در جای خود اشاره خواهیم کرد)

فضیلت سوره ... ص : 3

ابیّ بن کعب، از پیشوای عالیقدر اسلام، روایت کرده است که فرمود:

«سوره انعام یک جا بر من نازل شد، در حالی که 70 هزار فرشته با صدای حمد و تسبیح، سوره را همراهی میکردند. هر کس این سوره را بخواند، همین هفتاد هزار فرشته

ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 8، ص: 4

بعدد هر آیه ای یک شبانه روز بر او صلوات می فرستند» نیز جابر بن عبد اللَّه انصاری روایت کرده است که حضرت رسول ص فرمود:

«هر کس سه آیه اول سوره انعام را، تا «وَ یَعْلَمُ ما تَکْسِبُونَ» بخواند، خداوند چهل هزار فرشته، موکل او می سازد که مثل عبادت ایشان را تا روز قیامت، برایش بنویسند و فرشته ای از آسمان هفتم با عصائی آهنین نازل میشود و هر گاه شیطان بخواهد در دلش وسوسه ای کند، با آن عصا بر سرش می کوبد ...»

عیاشی به اسناد خود از ابی بصیر روایت کرده است که امام صادق ع فرمود:

«سوره انعام، یک جا نازل شد و هفتاد هزار ملک، سوره را با تعظیم همراهی کردند، زیرا در هفتاد جای آن نام خداوند آمده است. اگر مردم میدانستند در قرائت آن چقدر فضیلت است، آن را ترک نمیکردند» سپس فرمود:

«هر که را بخداوند حاجتی است که میخواهد بر آورده شود، چهار رکعت نماز با فاتحه الکتاب و سوره انعام بخواند و بعد از آنکه از قرائت فارغ شد، بگوید:

یا کریم یا کریم یا کریم، یا عظیم یا عظیم یا